Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

Wstęp. Wysoka bioróżnorodność lasów wilgotnych jest związana m.in. z szerokim gradientem żyzności oraz zmiennością warunków glebowych tworzących to siedlisko. Kluczową rolę pełnią warunki mikrosiedliskowe, kształtowane przez dostęp światła do dna lasu, roślinność runa i drzewostanu, wilgotność siedliska, rzeźbę terenu oraz właściwości fizyczne i chemiczne gleby. Cel pracy. Analiza zmienności warunków edaficznych wybranych fragmentów lasu wilgotnego z dominacją jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior L.) w składzie gatunkowym drzewostanu. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w trzech wydzieleniach opisanych jako las wilgotny z dominacją jesionu wyniosłego (udział >60%). W każdym wydzieleniu wykonano po trzy odkrywki glebowe (maks. odległość poszczególnych odkrywek 60 m), których lokalizację determinowała zmienność formy ukształtowania terenu. Analiza objęła opis profili glebowych oraz wybranych właściwości fizykochemicznych pobranych prób gleby (m.in. uziarnienia gleby, zawartości materii organicznej, odczynu gleby i ściółki, zawartości węglanów wapnia). Wyniki i konkluzje. W efekcie przeprowadzonych badań ustalono zmienność gleb, która jest związana z naturalnymi procesami glebowymi, ukształtowaniem terenu, bliskością gleb o różnych właściwościach czy odległością od cieku. W każdym wydzieleniu wyróżniono dwa, trzy typy gleb (brunatne, deluwialne, czarne ziemie, murszowate, mułowe) lub odmienne podtypy gleby. Wykazano też inne gleby niż podane w opisach taksacyjnych wydzieleń. Wyniki pracy są cenną wskazówką do badań ekologiczno-glebowych, w których należy dążyć do planowania większego zagęszczenia powierzchni badawczych w celu precyzyjniejszego poznania warunków edaficznych. Jest to szczególnie istotne w poszukiwaniu związków między siedliskiem a stanem zdrowotnym jesionu wyniosłego, który zamiera w wyniku obniżenia poziomu wód gruntowych oraz choroby wywołanej przez grzyba Hymenoscyphus fraxineus.