Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

Celem badań było zweryfikowanie hipotezy, że jakość osobnicza samców jeleni pozyskanych na Opolsz- czyźnie zależy od wybranych cech miejsca ich bytowania (lesistość) oraz od wieku osobnika. Jako kryte- rium oceny przyjęto masę tuszy oraz masę poroża. Materiałem do badań były tusze i poroża 2018 byków jeleni pozyskanych na terenie 119 obwodów łowieckich opolskiego okręgu PZŁ w sezonach łowieckich 2011/12–2013/14. Dowiedziono, że w obrębie terenu badań jakość osobnicza byków jeleni była zróżnico- wana, a znaczny wpływ na nią miały lesistość obwodów oraz wiek pozyskanych osobników (rys. 3). Jelenie w obwodach polnych (do 40% lesistości) były wyraźnie cięższe od pozyskanych w obwodach leśnych (po- wyżej 40% lesistości). Średnia masa tuszy pozyskanych osobników na terenie obwodów polnych wyniosła 113,5 kg i była o prawie 6 kg większa niż osobników z łowisk leśnych (107,7 kg). Pomiędzy średnimi warto- ściami mas tusz uzyskanych w obwodach polnych i leśnych wykazano statystycznie istotne różnice w pięciu pierwszych wyróżnionych klasach wieku, tzn. od 2 do 10 roku życia. Średnie masy tusz byków „leśnych”   i „polnych” były zbliżone do siebie u osobników najstarszych. Z kolei w poszczególnych klasach wieku masa wieńca osobników z obwodów leśnych była mniejsza niż jeleni pozyskanych w obwodach polnych (rys. 3). Największa różnica uwidoczniała się u osobników 8–10-letnich i wyniosła 0,35 kg. Masa poroża u byków jeleni z obwodów zarówno polnych, jak i leśnych wzrastała do ostatniej klasy wieku, osiągając kulminację u osobników 11-letnich i starszych. W wyniku przeprowadzonego testu t-Studenta wykazano statystycznie istotne różnice (p < 0,05) w czterech klasach wieku (2–5), tzn. u osobników od 3 do 10 roku życia. U jeleni 2-letnich oraz 11-letnich i starszych masa poroża nie była cechą istotnie różnicującą (tab. 1).