Acta Scientiarum Polonorum
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria

Jenot, gatunek pochodzący ze wschodniej Azji, od lat dwudziestych ubiegłego wieku był przesiedlany do europejskiej części ówczesnego Związku Radzieckiego. Za początek jego występowania w Polsce przyjmu- je się 1955 rok, kiedy pierwsze jenoty odstrzelono przy wschodniej granicy kraju. W kolejnych dekadach gatunek najczęściej był rejestrowany w północno-wschodniej części kraju, ale także w innych regionach, zwłaszcza w północno-zachodnich i we wschodnich. Celem badań było opisanie zmian w występowaniu jenota w Polsce przed i w trakcie akcji szczepień lisów przeciw wściekliźnie, którą rozpoczęto w 1993 roku. Występowanie jenota opisano z wykorzystaniem danych corocznej sprawozdawczości łowieckiej – z więk- szości spośród blisko 5000 obwodów łowieckich w Polsce, zgromadzone w Stacji Badawczej Polskiego Związku Łowieckiego w Czempiniu. Analizowano zmiany udziału obwodów z pozyskaniem tego gatunku w 49 okręgach łowieckich (zajmowały one obszar podobny jak województwa sprzed reformy administracyj- nej w 1998 roku). Dodatkowo porównano sytuację na zachodzie kraju (okręgi do linii Gdańsk–Katowice), gdzie szczepienia rozpoczęto w latach 1993–1995, oraz na wschodzie kraju, który w całości został objęty szczepieniami przeciw wściekliźnie w 2002 roku.

W sezonie łowieckim 1992/93 jenoty pozyskiwano w nielicznych obwodach łowieckich w kraju (5,5%), częściej na wschodzie (6,8%) aniżeli na zachodzie Polski (3,4%). Po dziesięciu latach udział obwodów łowieckich z pozyskaniem jenota zwiększył się kilkukrotnie (do 30,2%), w większym stopniu na zacho- dzie (47,0%), aniżeli na wschodzie kraju (17,0%). Taki trend utrzymywał się w Polsce w kolejnych latach, ale udział obwodów z pozyskaniem badanego gatunku wzrastał w większym stopniu na wschodzie kraju (2009/10: 47,5%, w tym 64,6% na zachodzie i 33,9% na wschodzie). W ostatnim okresie jenot rozprze- strzeniał się natomiast z podobną intensywnością na zachodzie i wschodzie kraju (2015/16: łącznie 60,0% obwodów z pozyskaniem, w tym 77,1% na zachodzie i 46,4% na wschodzie).

Ekspansja jenota w Polsce na początku XXI wieku była najprawdopodobniej konsekwencją ograniczenia śmiertelności – w następstwie zmniejszenia ryzyka zachorowania na wściekliznę oraz adaptacji gatunku do nowych środowisk, zwłaszcza terenów rolniczych.